Bilimetri, Yeni Bir Görünüme ve Sisteme Geçiş Yapıyor! Kullanıcı ve Okur Dostu Bir Görünüm ile Çok Yakında Tekrar Sizlerleyiz!
 |
| Kaynak: Adobe Firefly |
Bilimetri'nin şimdiye kadar kullanmış olduğu görünümde ve sistemde eksikler olduğunu hep biliyorduk. Ancak, bir işi iyi bir noktaya taşımak için önce başlamak gerektiğini de biliyorduk. Eğer Bilimetri'yi çok daha gelişmiş ve kullanıcı dostu bir sistem olarak geliştirmeye daha yolun en başındayken başlasaydık, belki de Bilimetri'yi hiçbir zaman tamamlayamayabilirdik. Bunun en başında, iş gücü ve yazılımsal süreçlerin aldığı zaman yer alıyor.
Bu yüzden bir yerden başlamaya kararlıydık. Ancak bir şeyi çok net biliyorduk: Bu işi çok daha iyi bir noktaya taşıyacaktık, sürekli geliştirecektik. Bu doğrultuda ilk adımı attık: Bilimetri'yi ciddi bir yazılımsal iş gücü gerektirmeyecek şekilde, en basit hâliyle geliştirecektik. Bu süreçte içerikler yayımlayacak, tecrübe kazanacak ve yazılımsal bir sistem geliştirmeye zaman bulacaktık.
Eylül 2022'de Bilimetri açıldı ve yayın hayatına başladı. İlk başladığımızda henüz çok acemiydik ve tecrübe ediniyorduk. 2022'den günümüze kadar sürekli tecrübe edindik, araştırdık, daha iyi nasıl yapabileceğimizi öğrendik, eğitimlere katıldık, deneyim kazandık ve artık Bilimetri'yi bir adım daha ileriye taşımaya hazırdık. 2023'ün ortalarına doğru Bilimetri'nin yeni yazılımsal sistemi için geliştirme çalışmalarına başladık.
Yeni sistem kullanıcı dostu ve kolay anlaşılır olmalıydı. Amacımız, bilimi daha fazla kişiye ulaştırmak ve bunu daima erişilebilir kılmak olduğu için ulaşabildiğimiz kadar kişiye ulaşmalıydık. Bunun için de iyi tasarlanmış bir sistem ve görünüm şarttı. Teknoloji konusunda en donanımlı kişiden, en az teknoloji bilgisi olan kişilere kadar geniş bir spektruma erişebilmeliydik. Bunun için yazılım geliştirme ekibimiz ile bir yol haritası çıkardık. Her bir adımı planladık ve kişilerin karşılaşabileceği olası sorunların analizini yaptık. 2023 sonuna doğru elimizde bir taslak bulunuyordu. Artık bu taslağı mümkün olan en verimli, hızlı ama bir o kadar da kaliteli şekilde hayata geçirmek kalmıştı.
Yeni sistem ile beraber Bilimetri'nin bağlanacağı küresel özgür bilim ekosistemi Sci-Hook Organizasyonu'na entegrasyon ve yazılımsal teknik süreçleri, 2024'ün Haziran ayına doğru tamamladık. Geriye Bilimetri'yi geliştirmeye başlamak kalmıştı. Tabii burada şu konuya bir parantez açmakta fayda var: Bilimetri'yi geliştirirken, aktif bir şekilde Sci-Hook altyapısını da periyodik olarak güncellememiz ve geliştirmeye devam etmemiz gerekiyordu (ki hâlâ böyle). Dolayısıyla bu sürecin tek bir sistemi geliştirmekten çok daha fazla iş gücü ve zaman istediğini belirtmek gerekli.
Sci-Hook Organizasyonu Nedir?
Kısaca Sci-Hook Organizasyonu; bilimi daha fazla kişiye ulaştırmayı hedefleyen, bilimi ve bilimsel araçları herkes tarafından erişilebilir kılmayı amaçlayan bir oluşumdur.
2023 yılında Sci-Hook'un kurucu ortağı Emirhan Gerçeker ile fark ettiğimiz bir konu vardı: Açık kaynak ve açık bilim, şu anki bilgi birikimimizi ve gelişimimizin önemli bir kısmını borçlu olduğumuz çok önemli yöntemler. Bunu şöyle düşünebilirsiniz: Eğer Newton çalışmalarını herkese açık bir şekilde yayımlamasaydı ve ticari amaçlar gütseydi bugünkü bilimsel bilgi birikimimize belki daha geç ulaşabilirdik. Aynı şekilde, aktif olarak sürdürülen akademik çalışmalar halka ve akademiye açık bir şekilde paylaşılmasaydı, küçük çaplı veya düşük bütçeli ekipler; bu akademik çalışmalardan belki asla faydalanamayabilir ve insanlığa olacak potansiyel katkılarını yapamayabilirlerdi.
Açık kaynak için de durum benzer. Örneğin Linux; açık kaynak bir kernel olmasaydı, bugün öğrencilerin okul projelerinden tutun Mars'a gönderilen araçlara kadar pek çok teknolojik sistem, çok daha verimsiz bir şekilde çalışıyor olabilirdi. Bunların hiçbiri olmasa bile, şu anda Linux'un kaynak kodlarının tamamını inceleyebiliyor ve isterseniz siz de katkı sağlayabiliyorsunuz. Bu, teknolojiye merakı olan kişiler (ve özellikle gençler) için müthiş bir ilham kaynağı olabilir! Ayrıca evet, siz de katkı sağlayabiliyorsunuz. Bu; gönüllülerin aktif bir şekilde katkı sağladığı, kolektif geliştirme bilincinin en güzel örneklerinden birisi. Bu sayede; çok büyük iş gücü ve sermaye gerektiren sistemler, bu işe gönül vermiş kişilerin, günde belki de sadece 1 saatini insanlığa katkı sağlamak için ayırması sayesinde çok düşük bütçe ve imkânlarla mümkün kılınabiliyor. Mutlaka böyle olmasına da gerek yok. Red Hat (Red Hat, IBM'in çatısında bir şirkettir.) gibi büyük şirketler, ekipleri ile ortaya açık kaynak ürünler çıkarabiliyor ve bağımsız geliştiriciler bu ürünlerin kaynak kodlarından faydalanıp yeni sistemler çıkarabiliyor. Ayrıca bu geliştirme yöntemi, bu işle uğraşan kişilerin buradan gelir elde etmesinin önünde bir engel de değil. Bir sistem açık kaynak olup başka kişilerin geliştirmesine açık olabiliyorken aynı zamanda buradan gelir de elde edebilir. Açık kaynak demek ücretsiz yazılım demek değildir. Kimi zaman İngilizcede "free software" olarak kullanılan bu ifade Türkçede "ücretsiz" anlamına değil, "özgür" anlamına gelmektedir. Hatta şöyle bir veriyi paylaşmak istiyorum: 2012 yılında Red Hat, 1 milyar doların üzerinde gelir elde eden ilk açık kaynak teknoloji şirketi oldu. 2019 yılında ise teknoloji devi IBM, "tarihteki en büyük yazılım satın alması" olarak kayda geçecek bir alım yaptı: Red Hat'i yaklaşık 34 milyar dolar karşılığında satın aldı. Yani hem insanlık için açık kaynak ürünler üretip hem de çok büyük çaplı yatırımlar bulmak ya da satışlar yapabilmek mümkün. Burada hiçbir çelişki yok. Açık kaynağı yanlış anlayan kişilerin düştüğü en büyük hata "bu yöntemin bir hayır işinden ibaret" olduğu algısı olabilir.
Muhtemelen, ticari çıkarlar içerisinde boğulan ve tek amacı yatırımcılarını zengin etmek olan şirketlerin; insanlığa katkı sağlamak ve geleceği kurmak açısından ufak da olsa pay sahibi olmak gibi bir amacı olmaması dolayısıyla bu anlayış, ticari şirketler çapında henüz tam olarak oturabilmiş değildir. Ancak, ilk başladığı noktaya bakarsak çok iyi bir yol katettiğini söyleyebiliriz.
İşte Sci-Hook Organizasyonu böyle başladı. Bilimsel ve teknolojik araçlar geliştirip bunları herkese ulaştırabilirdik, bunu yapabilecek bilgimiz ve vizyonumuz olduğunu düşünüyorduk, kendimize güveniyorduk. Bu doğrultuda "Özgür Bilim Ekosistemi Sci-Hook" için geliştirme sürecine başladık. Bu konuda daha fazla bilgi paylaşacağız ancak bu bilgiler şimdilik, misyonumuzu ve vizyonumuzu kısaca anlamanız için yeterli olacaktır.
Bilimetri'nin de Sci-Hook Organizasyonu çatısı altında ilerlemesine karar verdik. Buna, çalışmalarımızı daha ileriye taşımak, daha fazla kişiye ulaşabilmek, dünya çapında çalışamalar başlatabilmek ve daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunabilmek amacıyla karar verdik.
Yeni sistem ile beraber Bilimetri'ye Sci-Hook hesabınız aracılığıyla giriş yapabileceksiniz. Ayrıca Sci-Hook hesabınız ile Sci-Hook'a bağlı olan bütün ürünlerde hesap oluşturabilecek ve ek bir hesaba gerek duymaksızın işlem yapabileceksiniz. Bu, Türkiye'de geliştirilen teknoloji projeleri açısından ele alınacak olursa oldukça yenilikçi bir bakış. Dilerseniz şimdi bir Sci-Hook hesabı oluşturabilirsiniz.
Bilimetri'nin Yeni Sistemi Ne Zaman Yayımlanacak?
Bilimetri'nin geliştirme süreci üzerindeki çalışmalarımız henüz devam ediyor. Bilimetri'yi, sizlere daha hızlı sunabilmek için büyük bir özenle çalışıyoruz. Geliştirme sürecinde büyük bir hassasiyet gösteriyoruz ve her bir bölümü ekibimiz (ve ekibimiz dışındaki fikir belirten kişiler) ile detaylıca tartışıp karar alıyoruz. Böylelikle sizlere daha iyi bir kullanıcı deneyimi sunabileceğimizi düşünüyoruz.
Henüz Bilimetri için kesin bir yayın tarihi belirlenmiş olmasa da 2024'ün Eylül ayı içerisinde sistemimizin ilk sürümünü yayımlamayı hedefliyoruz. Bu süre boyunca gelişmeleri takip edebilir ve süreç hakkındaki detaylardan haberdar olabilirsiniz!